onthicaptoc.com Chuyen de 28 Tu Chon Luong Chat
CHUYÊN ĐỀ: TỰ CHỌN LƯỢNG CHẤT
PHẦN A: LÍ THUYẾT
1. Nguyên tắc áp dụng:
Phương pháp này thường được áp dụng để giải các bài tập hoá hoc mà tất cả các dữ kiện đề bài cho đều ở dạng tương đối (tỷ lệ).
Các dữ kiện tương đối thường gặp dưới 2 dạng chính:
+ Dạng 1: Tất cả các dữ kiện ở dạng phân số (dạng % hoặc một tỷ lệ khác: 2/3, 4/9...).
+ Dạng 2: Tất cả các dữ kiện chứa chung một tham số phụ (chữ cái mà đề bài không yêu cầu tìm nó): m (gam), V (lít), x (mol)...
(Các tham số này thực ra là các tỷ lệ nếu ta chia chúng cho nhau)
* Chú ý:
Các đại lượng mà đề bài yêu cầu tìm cũng chỉ là các đại lượng tương đối, như: %m, %V, tỷ lệ lượng chất, C%, CM , khối lượng riêng (D), khối lượng mol (M) .... (nói chung là tìm những đại lượng mà đơn vị của nó là một phân số).
Do các dữ kiện đều ở dạng tỷ lệ nên ta không quan tâm đến giá trị thực của lượng chất, vì theo bản chất toán học thì khi nhân (hoặc chia) tử số và mẫu số của một tỷ lệ cho cùng một số khác 0 thì giá trị của phân số đó không thay đổi. Vì vậy khi gặp dạng này, chúng ta có thể tự chọn lượng chất theo hướng lợi nhất để việc giải toán đơn giản hơn mà kết quả cuối cùng vẫn không thay đổi.
2. Các bước giải toán bằng kỹ thuật tự chọn lượng chất:
Bước 1: Xử lý dữ kiện tương đối.
Tự chọn lượng chất theo hướng lợi nhất, sao cho từ lượng này tính được các lượng còn lại. Thường chọn lượng chất theo các hướng sau:
+ Chọn 1 mol chất bất kỳ: Từ số mol này tính các đại lượng khác (hoặc đặt ẩn).
+ Quy hỗn hợp về 100: Nếu đề bài khảo sát % các chất trong hỗn hợp thì nên chọn hỗn hợp đó là: 100 gam, 100 lít, 100 mol …
+ Chọn lượng chất theo đúng tỷ lệ đề cho.
Bước 2: Viết các PTHH (nếu có) và tính toán hoá học.
* Chú ý:
+ Tự chọn lượng chất chỉ là một kỹ thuật xử lý dữ kiện (bước chuẩn bị). Sau khi xử lý xong dữ kiện, bài toán thuộc dạng nào thì sử dụng phương pháp giải đặc trưng của dạng đó.