onthicaptoc.com Chuyen De 17 CO2 SO2 P2O5 TAC DUNG VOI DUNG DICH BASE
CHUYÊN ĐỀ: CO2, SO2, P2O5 TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH BASE
PHẦN A: LÍ THUYẾT
PHÂN DẠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP VỀ CO2, SO2 , P2O5 TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH BASE
BÀI TẬP VỀ CO2, SO2 TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH BASE
1- Bản chất hóa học của phản ứng và phương pháp xác định sản phẩm.
a) Bản chất của phản ứng:
Khi sục khí CO₂ (hoặc SO₂) vào dung dịch kiềm thì muối tạo thành có thể là muối trung hòa, muối acid hoặc hỗn hợp 2 muối. Bản chất của quá trình tạo muối chỉ phụ thuộc vào tỷ lệ T = nROH (kiềm): nCO2 ( hoặc SO₂ ) mà không phụ thuộc vào hóa trị của kim loại. Quá trình phản ứng diễn ra theo 2 giai đoạn:
• Giai đoạn 1: Chuyển kiềm thành muối trung hòa (= CO3 ,=SO3 )
• Giai đoạn 2: Chuyển muối trung hòa thành muối acid (-HCO3, -HSO₃)
Ví dụ: Sục khí CO₂ vào dung dịch kiềm XOH (không phân biệt hóa trị kim loại) thì thứ tự phản ứng xảy ra như sau:
Muối trung hòa được tạo ra trước và tăng dần đến cực đại:
CO2 + 2XOH → X₂CO₃ + H₂O (1) (T1 = 2)
Nếu sau phản ứng (1) lượng CO₂ còn dư thì tiếp tục xảy ra phản ứng:
CO₂ + H₂O + X₂CO₃ → 2XHCO₃ (1)
Nếu toàn bộ lượng muối X₂CO₃ đã chuyển hết thành XHCO3 thì tổng hợp (1) và (1) ta được:
CO₂ + XOH → XHCO₃(2) (T2 = 1)
Để đơn giản trong việc giải toán: nếu chỉ tạo ra muối trung hòa thì tính toán theo PTHH (1); Nếu chỉ tạo ra muối acid thì tính toán theo PTHH (2). Nếu tạo ra cả 2 muối thì viết cả 2 PTHH (1,2) và tính toán.
Lưu ý: Cần nhớ 2 tính chất quan trọng sau đây để tránh nhầm lẫn trong giải bài tập loại này. Đó là phản ứng chuyển hóa giữa muối trung hòa và muối acid:
* Muối acid + kiềm → muối trung hòa + nước.
Ví dụ: NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O