TRƯỜNG THPT NGÔ GIA TỰ
TỔ NGỮ VĂN
(Đề có 01 trang)
KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I
NĂM HỌC 2021 - 2022
MÔN NGỮ VĂN – KHỐI 12
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian phát đề)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
…Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng,
Gian khổ sẽ dành phần ai?
Ai cũng một thời trẻ trai,
Cũng từng nghĩ về đời mình.
Phải đâu may nhờ rủi chịu,
Phải đâu trong đục cũng đành,
Phải không anh, phải không em?
Chân lý thuộc về mọi người
Không chịu sống đời nhỏ nhoi!
Xin hát về bạn bè tôi
Những người sống vì mọi người.
Ngày đêm canh giữ đất trời
Rạng rỡ như rừng mai nở chiều xuân.
(Trích lời bài hát “ Một đời người, một rừng cây” – Trần Long Ẩn)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn bản trên? (0,5 điểm)
Câu 2. Nêu hai biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn văn bản? (0,5 điểm)
Câu 3. Anh chị có đồng tình với quan niệm “Chân lý thuộc về mọi người/ Không chịu sống đời nhỏ nhoi!” không? Vì sao? (1,0 điểm)
Câu 4. Những thông điệp mà tác giả muốn gửi qua đoạn văn bản? (1,0 điểm)
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về nhắn nhủ của tác giả Trần Long Ẩn với thế hệ thanh niên ngày nay?
Câu 2. (5,0 điểm)
“Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ. Đối với Huế, nơi đây chính là chỗ chia tay dõi xa ngoài mười dặm trường đình. Riêng với sông Hương, vốn đang xuôi chảy giữa cánh đồng phù sa êm ái của nó, khúc quanh này thực bất ngờ biết bao. Có một cái gì rất lạ với tự nhiên và rất giống con người ở đây; và để nhân cách hoá nó lên, tôi gọi đấy là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tình tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả: “Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ...”. Lời thề ấy vang vọng khắp lưu vực sông Hương thành giọng hò dân gian; ấy là tấm lòng người dân nơi Châu Hoá xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở.”
(Trích “Ai đã đặt tên cho dòng sông ?” - Hoàng Phủ Ngọc Tường)
Cảm nhận của anh (chị) về đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét phong cách viết bút kí của tác giả?
…..HẾT…..
Học sinh không được sử dụng tài liệu, giám thị không giải thích gì thêm.
Họ và tên học sinh…………………………………….Số báo danh………..……Lớp:…….
SỞ GD&ĐT ĐẮK LẮK
TRƯỜNG THPT NGÔ GIA TỰ
Đáp án có 02 trang
KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ 1
NĂM HỌC 2021 - 2022
MÔN NGỮ VĂN – Khối lớp 12
HƯỚNG DẪN CHẤM
I. ĐỌC – HIỂU
Câu
Nội dung
Điểm
1
Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm.
0.5
2
- Các biện pháp: lặp cấu trúc, điệp ngữ, so sánh…
- Nêu đúng 2 biện pháp: 0,5 điểm.
Nêu đúng 1 biện pháp: 0,25 điểm.
0.5
3
- HS có thể trả lời đồng tình hoặc không đồng tình hoặc vừa đồng tình vừa không đồng tình. (0,25đ)
- HS giải thích thuyết phục với lựa chọn của mình. (0,75đ)
(Chẳng hạn, đồng tình thì cần khẳng định đây là quan niệm sống tích cực, có trách nhiệm của những con người biết gánh vác, biết chia sẻ, không lẩn tránh; biết chấp nhận và vượt qua những khó khăn trong cuộc sống …)
1.0
4
Thông điệp:
- Phải biết quan tâm, chia sẻ với mọi người, đặc biệt là những người có hoàn cảnh bất hạnh.
- Biết gánh vác, chia sẻ, không sống cuộc sống nhỏ nhoi, tầm thường.
- Biết chấp nhận và biết vượt qua những khó khăn trong cuộc sống của con người…
( Chấp nhận những thông điệp ngoài đáp án nhưng hợp lí. Nêu được 3 thông điệp: 1đ; nêu 2 thông điệp: 0,75đ; nêu 1 thông điệp: 0,5đ; cho 0,25đ với những thông điệp còn mơ hồ…)
1.0
II. PHẦN LÀM VĂN
Câu
Nội dung
Điểm
1
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về những nhắn nhủ của tác giả Trần Long Ẩn với thanh niên ngày nay.
2.0
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: Có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp, móc xích hoặc song hành.
0.25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
0.25
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ những suy nghĩ của bản thân về những nhắn nhủ mà nhạc sĩ gửi đến thanh niên. Có thể theo định hướng sau:
-Lời bài hát đã khẳng định sứ mệnh, trách nhiệm, nghĩa vụ của tuổi trẻ trong việc gánh vác những công việc khó khăn trong xã hội và làm chủ vận mệnh của chính mình.
- Đây là những nhắn nhủ sâu sắc, đúng đắn vì:
+ Tuổi trẻ nhận sự nuôi dưỡng của cha mẹ, người thân, sự chăm lo của toàn xã hội; được tạo mọi điều kiện tốt nhất để phát triển.
+ Tuổi trẻ là lứa tuổi sung mãn về thể chất, sôi trào về nhiệt huyết, cháy bỏng đam mê, dồi dào ý tưởng sáng tạo, khát khao cống hiến...,họ có nhiều khả năng nhất trong việc tạo ra những giá trị tinh thần và vật chất cho xã hội.
+ Người trẻ tuổi có cả một cuộc đời dài phía trước, có nhiều cơ hội được hưởng thụ những thành tựu khoa học, kĩ thuật và nhân văn mà chính họ có thể tạo ra.
+ Vì vậy, thanh niên cần xác định được trách nhiệm, nghĩa vụ đối với thế hệ đi trước và cả thế hệ đi sau, phát huy ý chí, sự sáng tạo và tâm huyết của mình để gánh vác trọng trách xã hội giao phó.
- Lời bài hát còn tranh luận ngầm với thái độ sống ích kỉ, giành phần việc nhẹ nhàng, đẩy phần nguy hiểm, khó khăn cho người khác; không cần biết mình cống hiến gì cho xã hội, chỉ nghĩ đến hưởng thụ với thái độ sống buông xuôi, yếu hèn, không hoài bão, không lý tưởng; đổ lỗi cho số phận, sự may rủi.
- Bài học rút ra.
1.0
d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.
0.25
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.
0.25
2
Cảm nhận đoạn văn
5.0
a.Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
0.25
b.Xác định đúng vấn đề nghị luận
0.25
c.Triển khai vấn đề nghị luận : (giám khảo cần linh hoạt với gợi ‎ ý chấm này)
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần đảm bảo những ý chính sau:
* Giới thiêu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận.(0,5đ)
* Cảm nhận nội dung và nghệ thuật đoạn văn: (2,5đ)
- Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc; sực nhớ điều gì chưa kịp nói, đột ngột đổi dòng để gặp lại thành phố lần cuối.
- Liên tưởng: khúc quanh này như nỗi vương vấn, chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu.
- Có ba so sánh bắc cầu: Khúc ngoặt của sông Hương ở thị trấn Bao Vinh xưa cổ để gặp lại thành phố Huế lần cuối – Thúy Kiều trong đêm tình tự gửi lời nguyện thề cùng Kim Trọng - người dân Châu Hóa mãi chung tình với quê hương xứ sở.
Ý nghĩa:
+ Từ dòng chảy khác lạ của dòng sông, tác giả liên tưởng tới mối tình kín đáo, e ấp, trước sau như nhất của Kim – Kiều, so sánh với tình yêu quê hương xứ sở tha thiết của người Huế.
+ Mượn tình cảm riêng để khái quát mối tình chung, làm cho tình yêu quê hương đất nước không chung chung, to tát mà mềm mại, tinh tế, đằm thắm, thiêng liêng, sâu sắc.
* Phong cách viết bút kí:(1,0đ)
- Bộc lộ ngòi bút tài hoa, uyên bác:
+ Huy động nhiều vốn kiến thức địa lí, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật.
+ Sử dụng hiệu quả các biện pháp nghệ thuật nhân hóa, so sánh.
+ Ngôn ngữ phong phú, gợi hình, gợi cảm, câu văn giàu nhạc điệu.
- Liên tưởng rất mực phóng túng, bất ngờ, thú vị, độc đáo.
- Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, giữa chủ quan và khách quan.
- Văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế, tài hoa.
4.0
d.Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
0.25
e.Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.
0.25

onthicaptoc.com Đề thi cuối kỳ 1 môn Văn lớp 12 Trường THPT Ngô Gia Tự năm 2021 2022